Wpływ materiału siewnego na wielkość plonu

Ilość możliwości poprawy prowadzonej produkcji roślinnej poprzez intensyfikację nawożenia i ochronę roślin wyczerpują się. Dlatego podkreśla się konieczność stosowania materiału siewnego o wysokiej jakości i zdrowotności. Warto przypomnieć, że materiał siewny jest odgrywającym kluczowe znaczenie środkiem produkcji roślinnej, ponieważ niczym nie można go zastąpić. Użycie materiału siewnego o optymalnej jakości stanowi pierwszy z niezbędnych warunków uzyskania dobrych zbiorów.

Materiał siewny kwalifikowany jest to materiał siewny wytworzony bezpośrednio z tak zwanego materiału bazowego. Spełnia on ściśle sprecyzowane normy handlowe oraz jakościowe. Podlega on ocenie polowej, laboratoryjnej oraz ocenie tożsamości i czystości odmianowej. Rolnik, który decyduje się na zastosowanie kwalifikowanego materiału siewnego ma pewność, co do parametrów technicznych decydujących o wartości siewnej nasion. Używając innego materiału niż kwalifikowany tj. materiał własny, pochodzący z kolejnych rozmnożeń, prowadzi się m.in. do pojawienia się dodatkowego problemu – wyradzania się ziarna, czyli obniżenia jego plenności. W skutek tego w kolejnych latach rolnik może uzyskać plon niższy aż o 10-20%. Ocenia się, że niski udział kwalifikowanego materiału siewnego to jeden z głównych powodów wyraźnych rozbieżności pomiędzy możliwymi do uzyskania, a praktycznie osiąganymi plonami zbóż.

Zachętą do stosowania materiału kwalifikowanego są dopłaty w związku z użyciem do siewu lub sadzenia materiału siewnego kategorii elitarny lub kwalifikowany. Pomimo wprowadzenia tej formy wsparcia dla rolników w Polsce ciągle niewielu z nich decyduje się na zakup materiału siewnego najwyższej jakości. Mimo, że wskaźnik jego użycia w ostatnich latach wzrósł, to nasz kraj ciągle znajduje się na samym końcu w UE, pod względem wymiany materiału siewnego na kwalifikowany. Szacuje się, że jedynie około 17% zasiewów w Polsce przeprowadza się przy użyciu kwalifikowanego materiałem siewnym. Tymczasem w państwach wyróżniających się znacznie wyższym poziomem rolnictwa niż nasz, sprawdzonym, wysokojakościowym materiałem siewnym obsiewa się aż 50–80% areału upraw.

Zastosowanie materiału siewnego odpowiedniej jakości jest najlepszym sposobem na bezproblemowy, przebieg całego cyklu produkcji roślinnej. Zastosowanie materiału siewnego kwalifikowanego daje gwarancję (potwierdzoną badaniami) jakości użytego materiału siewnego. Potwierdzono również, że użycie odpowiednio przebadanego materiału siewnego pozwala uzyskać wyrównany rozwój łanu i dojrzewania nasion; jest on swoistym gwarantem dobrej zdrowotności upraw. Zastosowanie wysokiej jakości materiału pozwala ograniczyć występowanie chorób i szkodników, wpływając korzystnie na stabilność plonowania, oraz minimalizując wydatki na ochronę. Zakup kwalifikowanych nasion jest gwarancją uzyskania plonu jednorodnego pod względem cech jakościowych.

Najczęściej powtarzaną zaletą stosowania materiału kwalifikowanego jest poprawa wielkości plonu. Wynika to z potencjału zwartego w materiale siewnym bądź sadzeniakowym. Materiał kwalifikowany to bowiem materiał pełnowartościowy, całkowicie zdrowy, pozbawiony słabszych czy uszkodzonych, mało użytecznych ziaren. Jak już wspomniano prowadzenie uprawy na bazie materiału kwalifikowanego, to również mniej problemów z chorobami, szkodnikami. Materiał kwalifikowany ma też lepsze parametry, jeśli chodzi o mrozoodporność. W minionych latach naukowcy często podejmowali się przeprowadzenia badań, w których szukali wiarygodnych dowodów na poparcie istniejącej tezy o korzystnym wpływie materiał kwalifikowanego na wielkość plonu. Stwierdzono, że efekt stosowania kwalifikowanego materiału siewnego, ze względu na postęp hodowlany, jest wyższy w przypadku pszenicy, pszenżyta i jęczmienia niż żyta i owsa. Według przeprowadzonych do tej pory obserwacji wynika, że wzrost plonowana żyta na polach, na których zastosowano kwalifikowany materiał siewny wynosi 22,6% (w porównaniu do średnich plonów otrzymywanych na plantacjach obsiewanych niekwalifikowanym materiałem siewnym), w przypadku pszenicy ozimej odsetek ten wynosi nieco mniej – 16,0%, pszenżyta ozimego – 16,0%, pszenicy jarej– 12,0%, owsa – 10,2%, natomiast jęczmienia jarego  – 6,5%. Warto jednak podkreślić, że uzyskanie wysokiego i stabilnego plonu z materiału kwalifikowanego będzie możliwe wyłącznie jeśli zastosowane będą warunki wysokiej agrotechniki.

Alternatywą dla zakupu gotowego materiału siewnego jest zastosowanie na własny użytek technologii separacji nasion przy wykorzystaniu separatora aerodynamicznego ASM Technology. Dzięki unikalnej, opatentowanej technologii separatory ASM pozwalają na wybranie najlepszych jakościowo ziaren do siewu. Jednocześnie podział ziarna na frakcje pozwala zwiększyć energię kiełkowania, co przekłada się na równomierny wzrost i dojrzewanie zboża, a w efekcie pozwala na uzyskanie wyższych plonów.