Zboże zbierane z pola przez kombajn należy dokładnie oczyścić, usuwając z niego wszelkie niechciane elementy, takie jak resztki roślin, pyły i inne zanieczyszczenia. Czyszczenie zboża pozwala uzyskać ziarno nadające się do suszenia, załadowania do silosów czy też sprzedaży. Wyróżnia się różne maszyny, służące do czyszczenia dokładnego, wstępnego, a także do sortowania ziaren. Sprawdź, czym charakteryzują się konkretne urządzenia.
Czyszczenie zboża – dlaczego jest tak ważne?
Czyszczenie zbóż wstępne i dokładne służy usunięciu niepotrzebnych, a często również szkodliwych elementów i zanieczyszczeń z ziaren. Wstępne czyszczenie stosuje się przede wszystkim przed osuszaniem w suszarkach daszkowych, sprzedażą oraz załadowaniem do silosów. Dokładne czyszczenie to z kolei proces wykonywany najczęściej po wysuszeniu ziarna oraz w firmach nasiennych.
Czyszczenie przeprowadza się z kilku ważnych powodów. W przypadku ziarna zanieczyszczonego często występują problemy z jego wysuszeniem. Zanieczyszczenia zmniejszają wydajność suszenia, a także podwyższają jego cenę. Proces oczyszczania pozwala zatem wyeliminować ten problem. Zboża zanieczyszczone potrafią również brudzić wnętrza maszyn, co wpływa na wydajność i funkcjonalność urządzeń. Ponadto czyszczenie ma na celu uzyskanie najwyższej jakości ziarna do siewu. Zboża z zanieczyszczeniami są też narażone na szkodliwe działanie patogenów i grzybów.
Maszyna do czyszczenia zboża – przenośniki ślimakowe
Czyszczenie wstępne stanowi pierwszy, bardzo ważny etap oczyszczania zbóż. Obejmuje on oddzielanie ziarna od minerałów, drobnych chwastów oraz plew, a następnie oczyszczanie według kształtu. Część z zanieczyszczeń można oddzielić już na etapie zbioru kombajnowego. Nowoczesne kombajny są wyposażone w przenośniki ślimakowe lub inne przewoźne urządzenia czyszczące. Urządzenie do oddzielania plew od ziarna pozwala nie tylko na wyłuskanie i oddzielenie fragmentów uszkodzonych nasion, ale również piasku, niewielkich grudek ziemi lub pyłów.
Aspiratory oczyszczające zboża
Do wstępnego czyszczenia używane są również aspiratory. To maszyny pneumatyczne wykorzystujące strumień powietrza do oddzielania lekkich resztek. Urządzenia te poprawiają czystość ziaren i mogą stanowić uzupełnienie sekcji czyszczącej w kombajnie zbożowym. Jego działanie jest proste: mieszaninę ziarna wsypuje się do kanału w kształcie stożka, gdzie opada ona aż do leja wsypowego. Jednocześnie powietrze zasysane przez wentylator powoduje, że pyły i inne lekkie zanieczyszczenia unoszą się, oddzielając w ten sposób od spadającego ziarna.
Wialnia do czyszczenia zbóż
Młynek rafowy, zwany też wialnią, to czyszczarka do zboża stosowana do wstępnego, ale często również dokładnego czyszczenia ziaren. To urządzenie sitowo-pneumatyczne, które wykorzystuje działanie nawiewu wraz z sitami o różnych średnicach i kształtach otworów. Czasami wialnia bywa wyposażona w tryjer do zboża, który służy do segregowania ziaren według ich długości. Urządzenie składa się z kilku części, takich jak separator do zboża, przesiewacz sitowy i zbiornik zasypowy z wyposażeniem.
Proces oczyszczania ziaren obejmuje przesianie ich przez dwa sita znajdujące się jedno nad drugim i poruszające się do przodu oraz do tyłu. Sitko górne wyłapuje większe zanieczyszczenia, a dolne, wyposażone w mniejsze oczka, oddziela cząstki cięższe i drobniejsze niż ziarno. Czyszczarka do zboża posiada dwa kanały pneumatyczne. Oczyszczone ziarno najpierw przesuwa się do pierwszego z nich, gdzie nadmuch powietrza oddziela kurz i lekkie zanieczyszczenia. Następnie przechodzi do kanału drugiego, gdzie unoszone są lotne zanieczyszczenia oraz poślad. Oczyszczone w ten sposób zboże nadaje się do wytwarzania paszy i celów spożywczych.
Żmijka i tryjer do zboża
Żmijka do czyszczenia zboża to z kolei urządzenie umożliwiające oddzielenie ziaren według kształtu. Pozwala zatem rozdzielić choćby ziarna okrągłe od długich. Podobną funkcję pełni tryjer. Separator do zboża tego rodzaju również oczyszcza ziarno według kształtu, np. oddzielając grube ziarna od chwastów.